Te Taone o Paekakariki

Huarahi o Beach, Paekākāriki

Ko Paekākāriki(te pae o te kākāriki) he wāhi e tū ai te hunga haereere ki te kai me te whakaoho i a rātou, ia wā, ia wā.  Ko te ara takutai mai i te Whanga o Pukerua, koia te ara haere mō ngā mihinare Māori me ngā kaihokohoko, ā, mai i 1840, he ara hoki mō te hunga whakatū papakāinga me te hunga kawe mēra.

Ko ngā tohu i nohongia ai i mua rā, ko tētehi puni whakangau moa i ngā taipū me ngā rua i te kahiwi, i runga ake o te tāone kei reira rā he rua kai, he wāhi kāinga hoki.

I ngā tau 1820, i tū i a Ngāti Toa te Pā o Wainui i te ngutu awa o Wainui.  Ko Paripari, tētehi pā iti o Te Āti Awa kotahi kiromita ki te tonga o tēnei wāhi, ā, ko Whareroa ki te wāhi o tētahi manga ki te raki.
Nā te kaiwhaiwhai tohorā a ‘Scotch Jock’ Nicoll me tōna hoa rangatira, me Kahe Te Rau-o-te-Rangi i whakatūwhera tētehi whare nōhanga ki Paripari, i tō rāua nōhanga ki Paekākāriki i 1847.  I 1865 i tīmata tētehi ratonga hoiho wakatō me te huri i ngā hoiho i ngā tēpara hōtēra.

I muri mai o te whakatūwheratanga o te raina o te Kamupene Rerewhenua o Pōneke me Manawatū i 1865, he tere rawa te tupu o Paekākāriki, arā, te whakatū i tētehi kura, i ētehi whare karakia me ētehi atu ratonga.  Nā te Rerewhenua hoki i mau mai te hunga hararei.