Te Uruhi – te reo
Te Rori o Bluegum, Takutai o Paraparaumu
I 1824, i noho a Ngāti Toa ki konei mō ētehi marama i mua i te hūnukutanga ki te motu o Kāpiti. I ngā tau tōmua o 1830 he mea whakatū e te hapū o Puketapu o Te Āti Awa tētehi pā i runga i tētehi taipū e tata ana ki tēnei wāhi, e taumarutia ana hoki e te repo i ngā tahataha e toru me tētehi awakeri ki te raki. He mea tauhokohoko te harakeke me ētehi atu kai ki ngā kaiwhaiwhai wēra me ngā kaihokohoko Pākehā o mua.
I 1840, i whakatūwherangia e Bill Jenkins tētehi whare whakatauanga rongonui e tata ana ki te pā o Te Āti Awa mō te hunga haereere mā te tahatai ki Whanganui. Koinei tētehi o ngā hōtēra tuatahi kia whakatūngia ki waho o Pōneke.
I waenganui i 1847 me 1848 he tokomaha tonu ngā uri o Puketapu i hoki atu ki ō rātou whenua o Te Āti Awa ki Waitara o roto o Taranaki, i nuku atu rānei ki te pā hou e karangatia ko Tuku Rākau ki te raki o te awa o Waikanae, i nuku atu rānei ki ngā wāhi ki te tonga, tae noa ki Te Whanganui ā Tara.
He maha tonu ngā tau i noho ai ngā kaipāmu Māori ki te mahi pāmu. Ko Te Oti Roberts tētehi i tuku i ana kararehe ki te kai i te ‘eka kākāriki roa’ i waenganui i ngā taipū me ngā reporepo kei reira nei ināianei te tauranga waka rererangi.
I 1902, i hokona e Malcolm me Robin Maclean te whenua i te tahatai o Paraparaumu. I 1920, 1923 me 1929 i wehewehengia hei whakatauanga ki tātahi. Ko tēnei wāhi, te wāhi o te Bush Inn o Jenkins, i tahuringia hei papa rāhui mō te tākaro.
Ngā whakaahua
Pāwhiria te whakaahua kia whakanui.
